Medaasi Nana & Quality (?) Health Care

Sorry mensen dat het zo lang geduurd heeft voor ik weer wat van me laat horen. Wat tegenslag gehad, maar dat vertel ik verderop wel. Eerst maar even terug naar waar ik de vorige keer zo’n beetje was gestopt…..
Donderdag na de handwas met een, zoals vaak, gammele ‘shared taxi’ naar de markt in Techiman geweest. Haast zo spannend als een rit in de achtbaan, zo’n rammelend gevaarte, met een naar één kant trekkend stuur en speling in de wielen voor het betere schudeffect. Om de enorme gaten in het wegdek te ontwijken reden we geregeld op de verkeerde weghelft tot er aan de andere kant van de heuvel opeens een tegenligger opdook en we dwars over de doorgetrokken streep weer naar rechts snelden. Bij elk dorpje (hier overigens wel veelal met in slechte staat verkerende huisjes van leem en stro) staat een bord 50 km maar de chauffeurs blijven vol gas doorrijden en gebruiken in plaats van de rem slechts de claxon om op straat lopende kinderen en geiten te waarschuwen. Maar ook dit keer zijn we gelukkig weer heelhuids heen en weer gekomen. Op de markt hebben we stoffen gekeken en een paar yard gekocht. Afdingen is gebruikelijk maar blijft toch een vak apart waarbij ik me nog steeds niet erg comfortabel voel. We willen van één van de lappen in Mampong een broek laten maken in een van de vele naaiateliertjes. Bij de markt stonden verschillende hoogbejaarde, krakkemikkige ‘touringcars’ waarop en -in onvoorstelbare hoeveelheden vracht werden geladen, waarna de bus ook nog eens vol passagiers werd gepropt. Ongelooflijk dat zo’n ding überhaupt nog vooruitkomt. Het oogt alles behalve stabiel, maakt een onnoemelijke herrie en de dikke zwarte rook die bij het wegrijden kwistig vrijkomt, beneemt je zowel de adem als het zicht.
Onderweg zien we trouwens, zoals elk weekend, weer partytenten verrijzen voor de begrafenisfeesten die, zeker in de Asanthi-regio waar we nu zijn, vaak op donderdag beginnen en het hele weekend duren. Gevierd wordt dat iemand een voorspoedig leven heeft gehad. Het kost veel tijd en geld om een dergelijke festiviteit te organiseren en dus kan het weken tot maanden duren voordat iemand begraven wordt. Hoe belangrijker de overledene, hoe grootser het feest en hoe langer dan ook de voorbereiding en het geld inzamelen duurt. En dat in een warm land als Ghana waar de stroom voortdurend uitvalt (!?) We hebben ons laten vertellen dat de mortuaria over het algemeen redelijk werkende aggregaten hebben.
Vrijdag weer een dagje Hand in Hand. s’ Morgens eerst even de klei-oven bekeken waarin ze glas (kapotgeslagen flessen) omsmelten tot kralen. Daarna glaskralen geregen voor een spoedorder uit Nederland. ‘s Middags een aantal kinderen heel blij gemaakt met een lange lijspop van Oma Hielema. Emmanuella, een meisje zonder armen en benen, koos met overtuiging voor de blauwe, nam het mutspluimpje in haar mond en zwiepte het popje met een vloeiende hoofdbeweging op haar borst, waar ze ‘m met een blijde lach met haar kin vastklemde. Kofi en Mefia kregen er ook één en hebben de hele middag een soort poppenkastje gespeeld. Zo leuk. Ook voor Mariëlla, een zwaar autistisch meisje dat gek is op knuffels, was er een popje. De laatste paar hebben we (op eentje voor Eyram na) in de ballenbak gelegd waar een klein jochie met downsyndroom er al snel triomfantelijk eentje uitviste. Zo hebben alle poppetjes in Ghana een goede bestemming gekregen en kindertjes blij gemaakt. Meedaasi Nana (Dank je wel Oma!).
Bright serveerde spaghetti voor de lunch en fluisterde, op zichzelf wijzend…” if you are finished…” waarmee hij duidelijk maakte dat hij graag de restanten wilde opeten. Zo lief en stiekempjes dat we natuurlijk een paar happen eerder verzadigd waren dan gewoonlijk, al was het maar om Bright zijn big Smile en scheve knipoog te zien. Om vier uur gingen alle kinderen zwemmen. Een ongekende maar zeker geen overbodige luxe, al is er maar een klein laagje water in het zwembad. Geweldig zoals ze daar van genieten en gelijktijdig worden ze lekker schoon (het water minder, maar heb me laten vertellen dat het twee keer per week ververst wordt).
In de nacht naar zaterdag had ik opeens weer koorts. Koude rillingen en zweetaanvallen. Flink balen, maar de volgende ochtend was het, op een irritante hoest na, weer weg. Zaterdag rustig aangedaan om van het koortsige nachtje te bekomen. Lekker schaduwplekje tussen de rotsen opgezocht. Zaterdagmiddag kwam Eyram inderdaad weer opdagen. Was gezellig. Hij had enkele van zijn schilderwerken meegenomen om aan ons te laten zien en een laptop met foto’s en films van zijn andere werk. Hij maakt mooie dingen. Zondag een stukje van de openluchtkerkdienst van Hand in Hand bijgewoond waar de bewoners enthousiast musiceerden en één van hen, Kofi, vol vuur en herhaling in het Twi de preek verzorgde. En als hij stil viel riepen de verzorgsters “ Preach, Preach more…” en dan ging hij als een opgeladen duracellkonijntje weer breed grijnzend en gebarend verder. Zijn gewaad deed denken aan dat van een westerse dominee, behalve dan dat het zijne fel oranje en blauw gekleurd was.
Daarna weer afgereisd naar Mampong. Eyram ging mee omdat hij de volgende dag Babieshome wilde zien. De rit was opnieuw ‘avontuurlijk’. Ik voelde me niet fit en oververhit. Bleek bij thuiskomst weer 40 graden koorts te hebben. Showitha ging naar de kliniek waar ze me inmiddels kenden in een poging koortsverlagende medicijnen te bemachtigen. Helaas ging dat feest niet door. Ik moest echt zelf komen. We hebben mij er naar toe gesleept en gewacht, gewacht, gewacht. Ik was door en door drijfnat. Uiteindelijk waren we aan de beurt, de dokter gaf me medicijnen en wilde de volgende dag in Kumasi mijn bloed verder onderzoeken enzo. Maar net toen ik weg wilde gaan werd ik pas echt beroerd. Dus bed, infuus, malariabehandeling, hele rimram. De volgende dag was de koorts weer erg hoog, de opgeroepen dokter besloot direct antibioticum te geven. Showitha was in tranen, van pure onmacht en bozigheid om het gemak waarmee de dokter, zonder onderzoek of diagnose, een hele rits medicamenten inspuit. En dat heeft ze hem op niet mist te verstane wijze duidelijk gemaakt. Zowel de arts als de verpleegster was verbluft. De dokter zagen we niet meer terug en ook de zuster vertoonde de rest van de dag ontwijkend gedrag. Een dokter tegenspreken is hier in Ghana ondenkbaar. Dappere meid.
Helen van SYTO bracht ons, samen met Eyram, tegen de avond naar Kumasi. De kliniek daar is een soort grote broer van die in Mampong. Dezelfde dokter, hetzelfde zenuwtergende werktempo, dezelfde derdehands materialen en een vooroorlogs röntgenapparaat. Kortom ook ‘Quality Health Care’(!?;). Zelfs Helen (die er oorspronkelijk op aandrong hier naar toe te gaan om het contact met de Mampongse kliniek goed te houden en om niet elders weer helemaal van voren af aan te moeten beginnen) schrok van de gebrekkige materialen en 'the bad attitude’ van het personeel. Maar ja, wie a zegt….En in de dokter, (een generalist die, zo hoorde ik later, drie privéklinieken leidt en daarnaast ook nog werkt in het academisch ziekenhuis) had ik toch wel wat vertrouwen. Bleek achteraf ook deels wel terecht, al was het reusachtig irritant dat hij er nooit was als je hem nodig had, zich aan geen enkele afspraak hield en Showitha (vanuit een totaal onbegrip voor haar tranen van boosheid, angst en onmacht de eerste dag) bleef benaderen met sceptische vragen als ’you don’t cry today?’. Gelukkig mocht Showitha ook in het ziekenhuis blijven, daar hebben we saampjes de hele week gelegen. De diagnose kwam na eindeloos wachten (geduld is hier in Ghana echt een onontbeerlijke eigenschap) dinsdagavond. Weer longontsteking, geen malaria. Behandeling per infuus. We waren erg blij met Eyram die op de campus in Kumasi woont en dagelijks langs kwam om eten voor ons te kopen en ons gezelschap te houden. Helen bracht elke ochtend ontbijt. Ik zal verder over die hele hospitaalperiode niet teveel uitweiden. Het wordt (en was) saai en ik wil het graag zo snel mogelijk vergeten want het chagrijn kreeg me daar behoorlijk bij de kladden. Wel nog even grappig om te vertellen dat een medepatiënte niet met een infuuspaal liep maar het zakje gewoon op haar hoofd droeg. En dat mama Thes helemaal met de trotro uit Mampong op bezoek kwam met bananen en een avocado van eigen boom. Gelukkig was Eyram er om te vertalen, want anders zijn de momenten met mama Thes alleen altijd een kwestie van veel glimlachen, gebaren, schouderophalen en berustend misverstaan.
Vrijdagavond ben ik met een flinke voorraad pillen op zak ontslagen. Voelde een beetje als vrijgelaten worden uit het gevang. Een nachtje in een hotel geslapen en zaterdag weer met de trotro naar ons gastgezin. Woensdag moet ik voor controle naar de dokter, dan krijg ik ook de uitslag van de longfoto’s die vorige week naar één van de twee in Ghana aanwezige radiologen gestuurd zijn. Erg gedubd over voortijdig terugkeren naar Nederland want ik ben wel verzwakt natuurlijk. Advies ingewonnen bij de huisarts thuis en de arts hier en uiteindelijk besloten het er op te wagen. Wel hebben we ons reisplan aangepast en doen we nu het grootste deel met auto en chauffeur in plaats van met trotro en shared taxi. We zijn hartelijk terugontvangen in het gastgezin waar mama Thes direct ananas ging schoonmaken en spaghetti ging koken. Zondag zijn we met haar meegeweest naar de kerk om God te danken voor mijn herstel. Drie uur duurde deze ‘gewone’ kerkdienst. Ik zei het al……geduld………. Ik hoop van de week nog wat aan te sterken. Nog maar drie nachtjes slapen en dan kan ik mijn lief en zus weer in de armen sluiten. Voor Showitha ook fijn want het is een hele kluif voor haar op deze manier. Zoveel verantwoordelijkheid en bezorgdheid. Ze houdt zich geweldig, ik ben reuze trots op haar.
Gisteren even mee geweest naar Babieshome om de kindertjes weer te zien en te knuffelen. Traantje weggepinkt toen Stanley bijna in me kroop en heel lang in een stille, stevige omhelzing met zijn iets te grote hoofd op mijn borst bleef liggen. Ibrahim en David zijn inmiddels ook naar de daycare. De kleintjesgroep slinkt. Alhoewel er ook een voor ons nieuw gezicht was. Seth van bijna één. Hij heeft lang in het ziekenhuis gelegen en had zo een hoge koorts van de malaria dat hij waarschijnlijk een hersenbeschadiging heeft opgelopen. In gedrag en motoriek is het net een uit de kluiten gewassen zuigeling. Abdu kan inmiddels lopen, Muza ook bijna. Abena blijft het dapper proberen en faalt glimlachend. Was fijn ze allemaal weer te zien, ik ga ze missen. Straks gaan we weer. Ook nog even bij het naaiateliertje langsgeweest om stof te brengen voor broeken. Zijn woensdag klaar zeggen ze, we zijn benieuwd, het is nu dinsdagmiddag en bij het langslopen zagen we onze stof nog ongenaaid op de stapel liggen.

Lieve mensen jullie zijn weer helemaal bijgepraat. Dank je wel voor alle blijken van medeleven. Wij gaan uitkijken naar Gerbert en Ineke en afscheid nemen van de kindertjes, het gastgezin en het dorp Mampong om daarna nog drie weken met zijn viertjes rond te reizen. Dikke groetjes vanuit een zonnig (en bij tijden buiig) Mampong.