Operation Hand in Hand

Excuses koninklukke hoogheid, we hebben, ondanks de vriendelijke diplomatieke uitnodiging hiertoe aan uw onderdanen in de verre, dit jaar Koninginnedag ongemerkt aan ons voorbij laten gaan. Hoewel….toch niet helemaal misschien. Aangemoedigd door sister Angelina (zonder twijfel één van de kindvriendelijkste verzorgsters) hebben we de, eerder goed weggestopte, ballonnen opgeblazen en uitgedeeld. De kinderen vonden het geweldig en gingen er uitgelaten mee spelen. Maar wat we (na de eerdere bubbles-ervaring) al vreesden gebeurde, zo gauw de eerste ballonnen sneuvelden kwamen de tranen en begon het gekrijs. Intussen speelde de rest, samen met Angie, luidruchtig verder. De andere ‘sisters’ vonden dit duidelijk een stuk minder amusant. Marijke Helwegen (zo heet ze natuurlijk niet echt, maar de gelijkenis is –kleurverschil daargelaten- frappant) ging, na een mislukte ballonnenafpakpoging, demonstratief met haar armen over haar hoofd op de tafel liggen, om de herrie buiten te sluiten. Tevergeefs natuurlijk maar stiekem erg vermakelijk. Dus Majesteit, laten we zeggen dat dit ballonnenfestijn ter ere van onze Queensday was.
Zaterdagmorgen de rugzak gepakt en op weg naar het trotrostation in Mampong. Zo gauw we de weg bereikten kwamen we terecht in een gigantische 1 mei optocht. Muziek, spandoeken, toeterende bedrijfswagens en vele duizenden workers. De dag van de arbeid (heet hier Mayday :)) is in Ghana tot onze verrassing een groots en uitbundig gebeuren. We hadden geen andere keuze dan er met onze backpack gewoon tussen te gaan lopen. Absurd genoeg was het publiek langs de weg niet bezig met aanmoedigen van de arbeiders, maar met het roepen van ‘obruni, how are you?’ Dat deed menig demonstrant verbaasd achterom kijken en maakte dat wij ons een beetje opgelaten voelden. Maar verontschuldigend glimlachend stevig doorgestapt naar de taxistandplaats. We zijn met de ‘shared taxi’ (een vervoermiddel dat het midden houdt tussen een trotro en een taxi) naar Ejura gereisd, daar overgestapt en lang gewacht tot ook deze shared taxi weer vol was (er moeten vier passagiers mee, dat is immers het principe van taxidelen). In Nkoranza zijn we nog eens overgestapt naar Techiman, alwaar Inge en Willemijn, die we tijdens de SYTO introductie leerden kennen, ons al stonden op te wachten. Leuk om ze weer te zien en om kennis te maken met hun gastgezin en weeshuis. Onvergelijkbaar anders. Het gezin, bestaande uit een hartelijk ouderpaar van mijn leeftijd met drie zonen in de leeftijd van 17 tot 11 jaar en dochtertje Eva van 4. Relatief welvarend, ruimhartig en zorgzaam, ook naar Willemijn en Inge toe. Het weeshuis zit aan het woonhuis vast. Er wonen vijftien weeskinderen tussen de 3 en 13 jaar en een net binnengebrachte baby waaraan we de rammelaars en speentjes die we uit Nederland meebrachten (en die we in ons weeshuis helaas niet veilig aan de baby’s kwijt konden) hebben gegeven. Kwam goed van pas want de kleine kwam met helemaal niets, zelfs zonder naam. De kinderen in dit weeshuisje zijn opvallend welopgevoed en zelfstandig. Ze koken grotendeels zelf en de groten helpen de kleintjes met eten, baden en aankleden. Er is dan ook slechts één inwonende Nana die voor hen zorgt. Inge en Willemijn hebben er weinig werk aan, zeker als ze naar school gaan (het is nu vakantie). Maar ze hebben met geld dat ze in Nederland hebben ingezameld de speel- en tv kamer helemaal opgeknapt en een nieuw bankstel gekocht. Ziet er nu heel fris, fleurig en comfortabel uit. Ook hebben ze drums en tamboerijnen gekocht, waarmee de kinderen naar hartenlust muziek maken. Gevoel voor ritme zit die kleine Afrikaantjes denk ik gewoon in het bloed. En tot onze verrassing gaan ze gewoon netjes omstebeurt, zonder dat een volwassene zich daarmee hoeft te bemoeien, en zijn ze zuinig op hun nieuwe spulletjes. Gastmoeder Mary deed zondag de preek in de kerk, een ongebruikelijke en bijzondere gebeurtenis die we natuurlijk moesten bijwonen. We hebben ons voor in de kerk netjes aan de gehele gemeente voorgesteld en werden met applaus en Gods zegen welkom geheten. We genoten van de bezielde (Engelstalige) preek van ‘Mama Mary’, doorspekt met Halleluja’s en Amen’s, steeds instemmend herhaald door de aandachtig luisterende gelovigen. Na de dienst vormden zich buiten gespreksgroepjes. Wij sloten aan bij één van de zondagsschooltjes en lazen en discussieerden over ‘love’ in al haar Bijbelse betekenissen. Boeiend en verheugend om te merken hoe blijmoedig en vol vertrouwen de Ghaneze gelovigen zijn. Daar kunnen wij bevreesde en zwartgallige westerlingen nog wat van leren. Ik heb vooral de discussie over hoe ‘discipline bijbrengen’ zich verhoudt tot liefde voor het kind met veel interesse gevolgd. Bij de lunch maakten we Chinese tomatensoep uit een honigpakje dat Willemijn haar ouders hadden opgestuurd. Onwaarschijnlijk lekker. Het was echt gezellig om met Willemijn en Inge bij te kletsen en ervaringen uit te wisselen. We gaan elkaar in Nederland vast weer zien. s’ Middags doorgereisd naar Nkoranza (ligt centraal in Ghana) waar we een weekje verblijven bij het project ‘ Operation Hand in Hand’, een woonproject voor verstandelijk gehandicapten. We verblijven in een gastenverblijf, een rond hutje op een prachtig groen terrein te midden van de kippen en de ezels. Het hutje is ‘basic’ maar prima, het heeft een douche en toilet buiten, ommuurd maar dakloos. En er is al de hele week geen stromend water zodat we ons met één emmer water per dag moeten behelpen en de wc niet kunnen doorspoelen (dan is die openlucht trouwens opeens wel weer prettig). Gisteren hebben we gewoon gebruikt gemaakt van de dagelijkse onweersbui om erin te douchen. De zeer ruim aanwezige variatie aan insecten in onze ‘badkamer’ maakt het voor Showitha (die echt niet van beestjes houdt) vooral ’s avonds onmogelijk om even rustig op de pot te zitten. Ze griezelt van de dikke duizendpoten, de op haar schoot springende sprinkhanen, de langs haar benen opkruipende mieren en de ongecontroleerd rondfladderende motten en keverachtigen. Ik ben er zelf overigens ook niet echt van gecharmeerd hoor. Het project van Hand in Hand is een kleine twintig jaar geleden opgezet door een Nederlandse tropenarts. Ze begonnen met twee kinderen, nu wonen hier bijna zestig verstandelijk gehandicapten. De kinderen zijn door hun familie afgedankt, achtergelaten in het ziekenhuis of langs de weg of ze worden zwaar verwaarloosd aangetroffen in de sloppenwijken of op de markt. Hand in Hand is opgezet als een klein dorp. Overal staan witgekalkte huisjes waarin twee of drie verstandelijk gehandicapten en een verzorger samenwonen. De verzorgenden en andere medewerkers zijn allemaal Ghanezen (op de westerse vrijwilligers na). Het project is een grote en speciale werkgever voor het dorp Nkoranza, maar lang niet iedereen wil hier werken. De schaamte en sociale druk van familie om het niet te doen is vaak groot. Verstandelijk gehandicapten worden door veel Ghanezen niet geaccepteerd. Ze worden gezien als een straf van God of als ‘waterkinderen’, halfgeesten geboren uit een vrouw die verkracht zou zijn door een kwade watergeest. Deze kinderen moeten terug naar de bodem van de rivier. De kinderen die in dit project wonen zijn inmiddels voor een deel geen kind meer, maar er is geen andere plek voor ze. Zo langzamerhand zijn er enkele werkplaatsen gecreëerd waar de bewoners die niet meer naar ‘school’ gaan een dagbesteding vinden. Wij hebben gisteren in de jewellery workshop geholpen met kralen rijgen. Naast me propte Akoo (die normaliter naar school gaat maar nu vakantie heeft) met een stralende lach zoveel mogelijk kralen in haar mond. Ook wordt er geweven en worden er tassen genaaid en leuke spulletjes gemaakt van afvalmateriaal zoals plastic waterzakjes waarmee de bermen hier in Ghana bezaaid liggen. Er is een winkeltje op het terrein waar de producten verkocht worden en in shops en lunchrooms van enkele instellingen voor verstandelijk gehandicapten in Nederland verkopen ze de spulletjes ook. Kijkend naar het drummen en dansen werd ik even later stevig beklommen en omhelst door een aanhankelijke en beresterke jongen. Het viel niet mee weer los te komen. Om ons heen vielen twee kinderen neer met een epileptische aanval, eentje kotste zijn maag leeg en verschillende anderen hadden zichzelf in de loop der dag ondergesmeerd met voor de hand liggende smerigheden. Het is even wennen, maar de ‘caregivers’ gaan er heel adequaat mee om. De sfeer hier bij Hand in Hand is ontspannen en prettig en dat maakt ons verblijf hier erg aangenaam. Er is een klein openlucht restaurantje waar we eten. Daar serveert Bright (met het Syndroom van Down). Het is geweldig om te zien hoe hij met grote precisie zijn taken uitvoert. Na elke afgeronde handeling gromt hij tevreden ‘finisht’. Zondag ontmoette we Eyram, een Ghaneze student die hier een weekend doorbracht. Erg leuk om eens echt in gesprek te zijn met een Ghanees. Hij heeft zijn’ social service’ als docent op de universiteit in Kumasi bijna afgerond en is wat aan het reizen in de weekends. Ook hij vindt het erg leuk nieuwe mensen te ontmoeten en hij is stellig van plan aankomend weekend terug te komen. We zullen zien. Wij blijven nog tot zondag en dan gaan we terug naar Mampong voor de laatste twee weken in weeshuis en gastgezin. We gaan nu eerst even wat internetspeurwerk doe om de puntjes op de i van ons reisplan te zetten voor de laatste drie weken, als Gerbert en Ineke komen. Daar kijken we erg naar uit. Dan gaan we naar de markt in Techiman, zien of we een mooie lap stof kunnen kopen. Dank jullie allemaal voor je reacties ik vind het erg leuk om ze te lezen.

Lieve groetjes Wilma.