We waren het paashaasje

Op Goede vrijdag direct begonnen in Mampongs Babies Home. Overweldigende eerste indrukken die werkelijk alle zintuigen prikkelden. De zurige stank van poepluiers en urine, het doordringende geluid van schreeuwende en huilende kinderen en de schaarse, armoedige inrichting met rijen afgebladderde ledikantjes met in elk een of twee kleintjes. De tranen schoten me in de ogen en ik moest eerst even goed slikken en een paar keer diep ademhalen. Natuurlijk wist ik dat het zo zou zijn, daarom zijn we hier ook, maar toch.
De jongste baby is net twee weken oud. De kinderen zijn hier meest half wezen waarvan de moeder overleden is. De bedoeling is dat de vader of familie de zorg overneemt als het kind vier tot zes jaar is. De kinderen worden door de familie vaak verantwoordelijk gehouden voor de dood van hun moeder. Zo oneerlijk, net geboren, totaal onschuldig en toch belast met deze blaam. Het lukt dan ook niet altijd om de familie uiteindelijk zover te krijgen dat ze het kind in hun midden opnemen. Er lopen hier dan ook wat acht en negen jarigen rond. Er wonen momenteel rond de veertig kinderen in dit weeshuis. Er zijn meestal wel enkele vrijwilligers aanwezig en dat is maar goed ook want is er veel te doen en niet erg veel personeel. De kindertjes weten precies dat ze van obruni's aandacht krijgen. Ze hangen aan je broek en staan je, met de armpjes in de lucht, met grote bruine ogen smekend aan te kijken om opgetild en geknuffeld te worden. Vertederend. Onder de wat grotere kinderen zitten een paar echte brutaaltjes. Het slaan van kinderen is in Ghana heel gebruikelijk en gebeurt ook in dit weeshuis. De kinderen slaan elkaar ook om het minste geringste of gewoon om niets. Goed voorbeeld doet goed volgen. Tijdens de ochtendshift van 8 uur tot 11 uur helpen we met badderen, verschonen, poederen en voederen. s' Middags is het een stuk minder relaxt. Eerst nog wat tijd om te spelen, daarna etenstijd. Er wordt gegeten in een soort zitkuil in de gang. De grootsten krijgen een plastic bak met plakrijst en een soort spinaziesaus. Zoals hier gebruikelijk eten ook de kinderen zonder bestek, gewoon met de rechterhand een balletje kneden en in je mond stoppen. De kinderen die nog niet zelf kunnen eten worden op gelijke wijze uit een grote bak gevoerd. Allemaal op een rijtje op een bankje, om de beurt een hapje uit de hand van de voedster. Zo gauw de eersten hun bakje leeg hebben is het azen op de restanten van de slechtere of tragere eters, voor zover deze er nog niet zijn gaan gooien. Daarna is het de beurt aan de kleintjes die nog pap of melk krijgen. De kleinste baby's krijgen op de arm de fles, de iets grotere liggen allemaal samen op een mat op de vloer en houden zelf hun fles vast. Daaromheen drinken de grote kinderen intussen een soort van oplosmelk uit een beker.
Plotseling barstte vanuit het niets een gigantische onweersbui los. Een windhoos sloeg een flinke hoeveelheid regenwater door de ramen (waar alleen gaas in zit) de gang in, iedereen en alles was nat. De luiken kletterden. Veel herrie en chaos. Sommige kinderen kropen angstig bij ons weg, anderen gingen uitgelaten in de plassen staan springen. Het was dan ook een flinke kluif om ze allemaal in hun bedje te krijgen want sommigen kropen er met het zelfde gemak weer uit of doken bij het buurbed onder de klamboe. Het werd alras donkerder en de stroom was uitgevallen. Dan is het moeilijk luiers verschonen zonder in de drab te grijpen.
Om 7 uur eindelijk klaar. Te laat voor het eten volgens ons gastgezin. We aten voor de derde keer op rij een saus waarin een sterk en niet lekker smakende vis verwerkt was. Eerst met rijst, toen met spaghetti, nu met yam (soort aardappel). We hebben toch maar gezegd dat we dit echt niet lusten, wel lastig want we willen niet ondankbaar of verwend overkomen. Het eten is hier echt wel heel vreemd. Het is ook even wennen dat in Ghana niet samen gegeten wordt. Eten is erg belangrijk, er wordt een groot deel van de dag besteed aan het bereiden ervan, maar uiteindelijk pakt iedereen een bakje en gaat ergens zitten om het op te peuzelen. Hoeft ook niet tegelijkertijd. Communiceren met ons gastgezin is nog lastig. Oma en moeder spreken geen Engels en de vier dochters, van 13 tot 24 jaar, zijn tot nu toe weinig spraakzaam. Papa is zelden thuis. Kleine broer 'brother' is een verwend, hyperactief, maar wel leuk, jochie van 7 die al springend en zingend graag een potje memory speelt. Alex is 14 en als we het goed begrepen hebben recent opgenomen in dit gezin. Een verre neef die wees geworden was. Hij is echt heel goedlachs en vriendelijk, maar als hij niet naar school is wordt hij voordurend voor allerlei klussen ingeschakeld. Kortom, nog even wennen aan elkaar.
Zaterdag het dorp Mampong verkend. Enkele winkelstraten en een marktplein versus trotro-station. Bij winkelstraat moet je je niet iets voorstellen dat lijkt op een winkelstraat bij ons. Het is meer een verzameling stenen- en golfplaten panden en stalletjes. Sommige handelaren hebben een soort ondiep pakhuis met schappen langs de muur waarop de meest elementaire levensmiddelen en toiletartikelen staan uitgestald. De voorraad is beperkt, de schappen zijn grotendeels leeg. Als je een fles water of een stuk zeep koopt stoffen ze het eerst even voor je af. Zeeppoeder en toiletpapier zijn duur en worden verkocht in heel kleine hoeveelheden. De lokale bevolking gebruikt kranten om de billen af te vegen (zelfs al een Nederlandse Spits aangetroffen).
Wij hebben, geheel tegen mijn principes, een spuitbus insectendoder gekocht om de kakkerlakkenplaag in onze badroom te beteugelen. Ik had er,eerst griezelend en met mijn oren dicht, maar alras venijniger, al de nodige gedood met mijn teenslipper maar het zijn er echt veel te veel. Verder een deel van de dag op de binnenplaats doorgebracht. Papegaaitje leef je nog gespeeld met de buurkinderen en palmnoten uit de bolster gepeld. Daaruit wordt door mama Thes palmolie geperst door de noten (zien er uit als rood/oranje tamme kastanjes) in een houten bak tot pap te stampen en de olie eruit te laten lopen. Zwaar en arbeidsintensief werk. Ook de handwas was weer een fiks karwei, gedaan met sunlightzeep. Iedereen is hier de hele dag druk met basale dingen als eten maken en wassen. Niets kant en klaar of machinaal. Geen supermarkt maar bomen, planten en dieren die de gemeenschap van voedsel voorzien.
Paaszondag hebben we ruim vier uur in de kerk gezeten. De familie Appiah is katholiek en de bisschop was met Pasen in Mampong. Compleet met mijter en staf baande hij zich waardig wuivend een weg van achter uit de kerk naar voren, omgeven door de priester en tal van hulppriesters en misdienaren. De kerk was overvol. We werden rijkelijk bewierookt en besprenkeld met wijwater. De dienst was geheel in het Twi en voor ons niet te volgen, maar er gebeurde genoeg boeiende en voor ons vreemde dingen, hoewel ook delen van de dienst goed vergelijkbaar zijn met een RK dienst in Nederland. Belangrijk verschil is dat het er hier een stuk swingender, vrolijker en chaotischer aan toe gaat. In plaats van een orgel is er hier een keur aan instrumenten en koorzangers- en zangeressen. De collectebus gaat niet rond maar iedereen gaat, dansend op de muziek, naar voren om geld in een box te gooien. En dat niet één maar drie keer gedurende de dienst. Daarnaast was er nog een inzameling waarbij een bedrag genoemd werd en iedereen die dat bedrag wilde en kon doneren onder applaus naar voren kwam. Begon met 20 Cedi (10 euro) en eindigde met 20 Pesoes (10 eurocent). Waren we zo weer een half uur verder. Een optocht aan kerkgangers bracht, natuurlijk op het hoofd gedragen, giften in natura naar voren (variërend van bananen, yam en eieren tot water, kip en brood). Voor The Father (de priester). Een deel van de giften werd even later bij opbod onder de gelovigen geveild voor forse bedragen. Ongelooflijk dat bijna de helft van de dienst bestond uit onbeschaamd inzamelen van geld, terwijl velen geen cent te makken hebben. Maar ‘waar God is, is geen honger’. We begrepen later dat het geld bestemd is voor een generator en een kerkbus. Voor ons begon een man te schudden en te trillen waarna hij met zijn ogen open stil en slap bleef liggen. Eng om te zien, onduidelijk of hij nu ziek was of bevangen of bezocht. De preek was een vrolijke interactie tussen de bisschop en de gelovigen die massaal antwoorden op het geen hij zei en vroeg. Al met al een interessante maar wel erg lange plechtigheid, hoewel plechtig hier misschien niet het meest passende woord is. Met hoofdpijn van lang niet drinken en veel wierrook verlieten we uiteindelijk om 13.30 de kerk. We waren echt het paashaasje.
We zitten nu in het internetcafé tijdens onze middagbreak. Helaas lukt het uploaden van foto's nog niet erg. Straks weer terug naar Babies Home, begin de kinderen al een beetje bij naam te kennen. Tot de volgende keer maar weer. Fijn dat jullie ons zo volgen en meeleven. Dank je wel voor de leuke reacties.

Groetjes Wilma